Zakres właściwości i zasięg terytorialny
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 grudnia 2018 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 2548 z późn. zm.) w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw, właściwość miejscowa Sądu Rejonowego w Chełmie obejmuje:
- Miasta:
- Chełm
- Gminy:
- Białopole
- Chełm
- Dorohusk
- Dubienka
- Kamień
- Ruda-Huta
- Sawin
- Siedliszcze
- Wierzbica
- Żmudź
Sąd Rejonowy w Chełmie należy do obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Lublinie i rozpoznaje sprawy cywilne, karne i wykroczeniowe, rodzinne, wieczystoksięgowe i pracy.
Kompetencje sądów powszechnych zostały określone w art. 177 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Sprawują one wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów. Szczegółowe zasady funkcjonowania sądów określa Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 z późn. zm.) i Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1141 z późn. zm.). Do kompetencji sądów powszechnych w szczególności należy rozstrzyganie spraw z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawami innym sądom. Rozstrzygają one także inne sprawy, jeżeli zostały przekazane odrębnymi ustawami.
Na podstawie zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie utworzenia wydziałów w sądach rejonowych (Dz. Urz. MS z 2020 r. poz. 3 z późn. zm.) została określona właściwość rzeczowa Sądu Rejonowego w Chełmie:
- I Wydział Cywilny – sprawy z zakresu prawa cywilnego oraz sprawy określone w art. 12 § 1 pkt 7 ustawy z obszaru właściwości tego Sądu
- II Wydział Karny – sprawy z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego i sprawy wykroczeniowe z obszaru właściwości tego Sądu
- III Wydział Rodzinny i Nieletnich – sprawy określone w art. 12 § 1 pkt 3 ustawy z obszaru właściwości tego Sądu
- IV Wydział Pracy – sprawy z zakresu prawa pracy z obszaru właściwości sądów rejonowych w Chełmie i Włodawie,
- V Wydział Wykonawczy – wykonywanie orzeczeń w sprawach z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego i w sprawach wykroczeniowych oraz egzekucji należności sądowych we wszystkich rodzajach spraw sądowych z obszaru właściwości tego Sądu
- VI Wydział Ksiąg Wieczystych – sprawy wieczystoksięgowe z obszaru właściwości tego Sądu
- VII Wydział Karny – sprawy z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego i sprawy wykroczeniowe z obszaru właściwości tego Sądu,